استفاده از ظروف یک بارمصرف پلاستیکی در دنیای امروز به یک اتفاق روزمره و کاملا رایج تبدیل شده است؛ به طوری که می‌توان این محصولات را در زمره پرفروش‌ترین محصولات بازار دانست که برای مصارف گوناگون کاربرد دارند. برای ساخت ظروف یک بار مصرف انواع مختلفی از مواد اولیه به کار گرفته می‌شود که هر کدام خصوصیات منحصر به فرد خود را داشته و برای یک کاربرد ویژه مناسب هستند؛ اما مهم‌ترین نکته در رابطه با این کالاها این است که بتوانیم بهترین ماده برای ظروف یک بار مصرف پلاستیکی را انتخاب کرده و وارد چرخه تولید کنیم. به همین خاطر امروز در این مقاله از هایپر پلاست به بررسی مواد اولیه برای تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی پرداخته و هر کدام را جداگانه بررسی خواهیم کرد.
رایج ترین مواد اولیه برای تولید ظروف یک بارمصرف پلاستیکی
همان‌طور که می‌دانید امروزه ظروف یک بار مصرف پلاستیکی در بخش‌ها و حوزه‌های مختلف مصارف متفاوتی دارند و بیشتر به منظور سهولت در انجام کارها مورد استفاده قرار می‌گیرند. شما شاید بتوانید در تولید این محصولات از یک دستگاه استفاده کرده و با یک روش آنها را تولید کنید؛ اما نوع مواد اولیه به کار رفته در آنها در اغلب موارد متفاوت است. معمولا از چهار ماده اولیه برای تولید ظروف یک بارمصرف پلاستیکی استفاده می‌شود که در ادامه متن به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
پلی اتیلن ترفتالات که به طور مخفف PET یا پت نامیده می‌شود، پلیمری از خانواده پلی استرهاست که در شرایط عادی حالت نیمه کریستالی دارد. از دیگر ویژگی‌های این پلاستیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وزن سبک
- شفاف و بی‌رنگ بودن
- قابلیت بازیافت
- مقاومت در برابر ضربه، رطوبت و انواع حلال‌ها
همین مستحکم بودن سبب شده تا به عنوان مواد اولیه برای تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی مثل بطری نوشیدنی‌های گازدار، آب و محصولات غذایی دیگر استفاده داشته باشد. در واقع مواد پت به خاطر شفافیتی که دارند، سبب دیده شدن محتویات ظروف می‌شوند که این موضوع یک مزیت برای این ظروف پلاستیکی به حساب می‌آید.
مانند بسیاری از پلاستیک‌ها، PET نیز از هیدروکربن‌های نفتی ساخته شده و در واکنش بین اتیلن گلیکول، یک مایع بی‌رنگ چسبناک و یک ترکیب آلی ایجاد می‌شود. در طول فرایند تولید، پلی اتیلن ترفتالات پلیمریزه شده و زنجیره‌های مولکولی طولانی تشکیل می‌دهد. از این پلیمر نمی‌توان برای نگهداری مواد غذایی آن هم در دماهای بالای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد استفاده کرد؛ با این حال همچنان انعطاف پذیر بوده و از ایمنی نسبتا خوبی برخوردار است. برای اطلاع از قیمت مواد پت می‌توانید با هایپر پلاست تماس بگیرید.
پلی استایرن را می‌توان یک پلیمر آروماتیک مصنوعی معرفی کرد که از منومر استایرن ساخته شده و اصلی‌ترین و اولین کاربرد آن، مواد اولیه برای تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی است. این پلیمر نیز مانند PET یک پلاستیک سفت و سخت با وزنی سبک، استحکام عالی، رسانایی حرکتی کم و مقاوم در برابر رطوبت است؛ تمامی این ویژگی‌ها آن را برای استفاده در بطری‌های یک بار مصرف پلاستیکی، محصولات خشک مثل بطری ویتامین‌ها و آسپرین‌ها مناسب می‌کنند. حتی ممکن است در تولید بطری‌های برخی از نوشیدنی‌های لبنی مثل شیر و ماست نیز بطری‌های پلی استایرن عرضه شوند. برای مثال ظروف ماست و پنیر با استفاده از نوع خاصی از PS به نام هایمپک تولید می‌شوند؛ برای اطلاع از قیمت هایمپک می‌توانید بر روی لینک درج شده کلیک کنید.
با این حال یک فرق بین پلی استایرن و پلی اتیلن ترفتالات را می‌توان در این دانست که خاصیت کریستالی در پلی استایرن وجود ندارد؛ به همین خاطر در کنار شفافیت نوری نسبتا خوب، یک عایق الکتریکی عالی هم محسوب می‌شود. همچنین با توجه به قیمت مناسبی که دارد، خرید آن به عنوان مواد اولیه برای تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی کاملا به صرفه خواهد بود. به علاوه پلی‌استایرن رطوبت داشته و باعث افزایش شادابی و طراوت محصولاتی مانند کنسروها و مواد غذایی در حداکثر دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌شود. شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت پلی استایرن و خرید این محصولات با ما تماس بگیرید.
این پلاستیک که بیشتر به عنوان پلی استایرن انبساط یافته با مخفف EPS شناخته می‌شود، نوعی ماده فوم مانند، سبک وزن، سفت و سخت است و ظاهری سفید رنگ دارد. اما مزیت آن نسبت به دیگر پلیمرها این است که در کنار خاصیت ضد رطوبتی که دارد، ضد آتش نیز بوده و اشتعال پذیر نیست. EPS در واقع از ترکیب استایرن و یک ماده فومی شکل به دست می‌آید و از کره‌هایی توخالی ساخته شده است. برای خرید پلی استایرن انبساطی بر روی لینک درج شده کلیک کنید.
از دیگر خصوصیات این پلیمر کاربردی می‌توان به مقاومت بالای آن اشاره کرد. اما یک فرق اساسی بین EPS و PET در این است که اغلب از پلی استایرن منبسط شده به منظور نگهداری و حمل و نقل مواد حساس و گران‌قیمت مانند مواد دارویی، شیمیایی، مشروبات الکلی، محصولات الکترونیکی و … استفاده می‌شود؛ زیرا ویژگی‌های زیر را در خود جای داده است:
- ضربه گیری خوب
- خاصیت‌های مکانیکی مناسب
- قابلیت انتقال گرمای کم
- پایداری عالی از لحاظ ابعادی
- خنثی بودن از نظر شیمیایی
پلی پروپیلن با نام اختصاری PP، به دلیل سبکی، دوام و مقاومت در برابر مواد شیمیایی، سمی نبودن، بدون بو، چگالی پایین و نقطه ذوب زیاد به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین مواد اولیه در تولید پلاستیک در جهان شناخته می‌شود. این پلیمر در واقع یک ماده سفیدرنگ با ظاهری نیمه شفاف است که پردازش آن در مقایسه با دیگر مواد اولیه برای تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی آسان‌تر خواهد بود. پلی پروپیلن ساختار ترموپلاستیک دارد که این خاصیت، آن را به ماده‌ای مطلوب برای تولید محصولات با اشکال و اندازه‌های مختلف تبدیل می‌کند. برای اطلاع از قیمت پلی پروپیلن بر روی لینک درج شده کلیک کنید.
از دیگر ویژگی‌های پلی پروپیلن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفظ سختی حتی پس از تحمل فشار شدید فیزیکی
- نفوذپذیری خوب
- عدم جذب رطوبت
این پلیمر برعکس موارد قبلی که گفتیم نمی‌تواند برای مدت زمان زیادی در دمای بالاتر از صد درجه سانتی گراد سالم باقی بماند.
مزیت های استفاده از ظروف یک بار مصرف پلاستیکی
امروزه ظروف یک بار مصرف پلاستیکی در زمینه‌های مختلف زیاد کاربرد دارند؛ چراکه به کمک آنها ریتم زندگی سریع‌تر شده و کارها به شکل راحت‌تری انجام خواهند شد. به طور مثال در اغلب مراسم‌ها، مناسبت‌ها و جشن‌ها، زمان و نیروی انسانی کافی برای شست‌وشوی ظروف غذا و نوشیدنی وجود ندارد. به همین دلیل اولین گزینه‌ای که به ذهن افراد می‌رسد، استفاده از ظروف یک بار مصرف پلاستیکی است که به شست‌وشو نیاز ندارند و می‌توان پس از استفاده آنها دور انداخت.
ظروف یک بار مصرف پلاستیکی در رنگ‌ها و مدل‌های بسیار گوناگونی وجود دارند که گاه حتی با قیمتی گران‌تر از ظروف عادی به فروش می‌رسند. جدا از مراسم‌های مختلف حتی ممکن است شما زمانی که خارج از منزل هستید، به ظروف تمیز احتیاج پیدا کنید؛ چون در اینجا اصلی‌ترین مسئله رعایت بهداشت و حفظ سلامت افراد است، استفاده از ظروف یک بار مصرف را می‌توان بهترین راه حل دانست. از دیگر مزایای این محصولات می‌توان به ایمنی غذایی، قابلیت شکل‌پذیری زیاد، تنوع زیاد، حفظ بهداشت و سلامت افراد اشاره کرد.
روش های ساخت ظروف یک بار مصرف پلاستیکی
در فرایند تولید ظروف پلاستیکی روش انتخابی شکل‌دهی پلاستیک، به شکل ظرف پلاستیکی بستگی دارد. ظروف یک بار مصرف پلاستیکی می‌توانند به شکل ظروف گود، بطری، لیوان و … باشند. در زیر روشهای متداول برای تولید این محصولات آورده شده است که عبارت‌اند از:
قالب‌گیری تزریقی فرایند شکل‌دهی به مواد اولیه پلاستیکی است که شامل تزریق پلاستیک مذاب به داخل محفظه یا قالب بسته می‌شود. این فرایند شامل سه مرحله اصلی است:
- حرارت دادن و خرد کردن پلاستیک تا زمانی که تحت فشار جریان یابد
- تزریق پلاستیک داخل قالب و اجازه دادن به آن برای خنک شدن
- باز کردن قالب برای بیرون ریختن ظرف پلاستیکی
محبوب‌ترین دستگاه در روش قالب گیری تزریقی را می‌توان اکسترودر دانست که به کمک آن پلاستیک با ورز دادن و مخلوط شدن مکرر ترکیب می‌شود. هنگامی که پلاستیک برای تزریق آماده شد، پیچ دستگاه حرکت می‌کند تا پلاستیک را از اکسترودر خارج کرده و به داخل قالب فشار دهد. این قالب حاوی شکل ظرف پلاستیکی بوده و معمولا از دو نیمه ثابت و متحرک تشکیل شده است. پس از قالب گیری، یک نیمه حرکت می‌کند تا محصول آزاد شود. قالب گیری تزریقی محدود به تولید ظروف یک بار مصرف، مانند لیوان، کاسه و ظروف غذا است که از یک طرف باز هستند؛ یعنی اغلب برای تولید محصولات بسته و توخالی مانند بطری‌های پلاستیکی مناسب نیست. شما می‌توانید برای خرید اقساطی دستگاه تزریق پلاستیک با ما تماس بگیرید.
با کمک روش قالب گیری دمشی، مواد اولیه پلاستیکی نرم شده در داخل قالب دمیده شده و ظروف پلاستیکی یک بار مصرف را تشکیل می‌دهند. مراحل اصلی این قالب گیری شامل موارد زیر می‌شوند:
- گرم کردن پلاستیک و تبدیل آن به لوله‌ای به نام پاریسون یا پریفرم
- محصور کردن و بستن پریفرم بین دو قالب
- باد کردن پریفرم
- خنک کردن و خارج کردن محصول از قالب
مشابه فرایند قالب گیری تزریقی، در قالب گیری بادی نیز از اکسترودرهای پیچ برای ترکیب و گرم کردن پلاستیک استفاده می‌شود. قالب گیری دمشی بیشتر به منظور تولید محصولات پلاستیک یک بار مصرف توخالی مانند بطری‌ها کاربرد دارد.
قالب گیری چرخشی که معمولا به آن قالب‌گیری روتو گفته می‌شود، یک تکنیک ریخته گری برای محصولات پلاستیک است که در تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی توخالی نیز استفاده دارد. در این فرایند برای تشکیل محصول از فشار استفاده نمی‌شود؛ بلکه با پخش مواد اولیه، پلاستیک مذاب روی سطوح داخلی قالب از طریق چرخش، ظرف را تشکیل می‌دهد. عملکرد آن به طور خلاصه به شرح زیر است:
- بارگیری رزین پلاستیکی پودر شده در قالب
- گرم کردن و ذوب پلاستیک در حین چرخاندن قالب
- خنک کردن پلاستیک قالب گیری شده
- تخریب و تخلیه محصول
سخن پایانی
پلاستیک‌ها مواد ایده‌آلی برای تولید ظروف، خصوصا ظروف یک بار مصرف هستند که این را می‌توان به خاطر ویژگی‌هایی مثل شکل‌پذیری عالی، مقاومت در برابر تخریب، دوام، وزن سبک، قابلیت بازیافت و خواص مکانیکی قابل کنترل دانست. مواد اولیه مختلفی در ساخت این ظروف استفاده شده و هر کدام چندین خصوصیت برجسته نسبت به سایر پلیمرها دارند. با استفاده از اطلاعات ذکر شده در مقاله شما می‌توانید به راحتی بهترین ماده برای ظروف یک بار مصرف پلاستیکی را انتخاب کرده و خیال خود را از بابت این‌که محصول درستی خریداری کرده‌اید، راحت کنید.
سوالات متداول
آیا پلی پروپیلن ماده‌ای ایمن است؟
پلی پروپیلن همیشه به عنوان یکی از قابل‌اعتمادترین انواع پلاستیک در نظر گرفته می‌شود؛ به همین خاطر به طور ویژه به عنوان ماده اولیه در ظروف بسته بندی مواد غذایی، بطری‌های تغذیه، ظروف ماست، بطری‌های سس کچاپ کاربرد دارد.
آیا پلی استایرن قابل بازیافت است؟
بله. پلی استایرن یک ماده قابل بازیافت است. با این حال، بازیافت آن کمی پیچیده‌تر از بازیافت دیگر مواد اولیه برای تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی است و به برخی تکنیک‌های تخصصی نیاز دارد.
