از سال‌ها پیش تاکنون در صنعت پزشکی از مواد مختلفی برای ترمیم یا جایگزینی اعضا و عملکرد بافت‌ها و اندام‌های بدن، استفاده شده است. مواد پلیمری یکی از اصلی‌ترین مواد سازنده تجهیزات پزشکی و اعضای مصنوعی هستند. به عبارت بهتر، با حضور پلیمرها در این صنعت ما شاهد افزایش استریلیزاسیون و ایمنی، بهبود راحتی بیمار و کاهش هزینه کلی درمان در سراسر جهان هستیم که صنعت پزشکی را به طور کلی متحول کرده است. در همین راستا قرار است در این مقاله از هایپر پلاست به بررسی کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی بپردازیم تا از اهمیت این مواد در این حوزه بیش از پیش آگاه شویم.
مزایای کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی
کاربردهای پزشکی، زیست پزشکی و دارویی اغلب نیازمند الزامات و شرایط محیطی منحصر به فردی هستند؛ به ویژه زمانی که این کاربردها تعامل نزدیک با بدن انسان داشته باشند. مواد پلیمری می‌توانند با تامین انعطاف پذیری و دوام مورد نیاز، طیف وسیعی از مصارف، از فریمهای پزشکی مانند عینک و لنز تا مفاصل مصنوعی برای لگن و زانو را پوشش دهند.
بسیاری از این مواد جدید سطح قابل اطمینان‌تری از جداسازی فیزیکی، بهداشت و ایمنی بیمار را ارائه می‌دهند؛ همین موضوع به نوبه خود میزان بیماری‌های عفونی را کاهش داده، مدیریت درد را بهبود بخشیده و راحتی بیمار را بیشتر کرده است. بنابراین می‌توان گفت که کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی تاثیر قابل توجهی بر تکامل این حوزه در چند دهه اخیر داشته است.
انواع پلیمرهای مورد استفاده در صنعت پزشکی
پلیمرهایی که در صنعت پزشکی استفاده دارند، بسیار متنوع بوده و با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، در ساخت محصولات گوناگون استفاده می‌شوند. از مهم‌ترین مواد با خواص مناسب برای کاربردهای پزشکی عبارت‌اند از:
در بررسی کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی، سیلیکون بیشترین کاربرد را دارد. سیلیکون‌ها از پلیمرهای شناخته شده‌ای هستند که به خاطر ویژگی‌هایی مانند پایداری زیاد در برابر حرارت و آلودگی، عمر طولانی داشته و استریل کردن آنها به راحتی امکان‌پذیر است. به علاوه این پلیمرها از خواص دی الکتریک نسبتا خوبی نیز برخوردارند که در کنار ویژگی‌های دیگر، سیلیکون‌ها را برای استفاده هرچه بیشتر در پزشکی مناسب می‌سازند.
در تولید تجهیزات و لوازم پزشکی مانند لنز چشم، قلب مصنوعی، لوله‌های مورد استفاده در عکس‌برداری از معده، داروهای پوستی و یا حتی چسب زخم نیز سیلیکون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. کوپلیمر سیلیکون یورتان یکی از جدیدترین پلیمرها در خانواده سیلیکون‌هاست که در عین کارایی بیشتر به محیط زیست نیز آسیب کمتری وارد کرده و عمر و مقاومت حرارتی نسبتا بالایی دارد. از این عضو جدید خانواده سیلیکون‌ها بیشتر در ساخت اعضای مصنوعی بدن و تجهیزات دیگر در صنعت پزشکی استفاده می‌شود.
دیگر کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی، پلی یورتان است که در زمینه مواد مورد استفاده در صنعت پزشکی، یک ماده نسبتا جدید به حساب می‌آید. این ماده که از پلیمرهای زیست تخریب بوده و ضرری ندارد، به خاطر خواص فیزیکی مناسب و همچنین سازگاری نسبتا خوب با خون انسان‌ها، در تولید ایمپلنت‌های پزشکی نقش مهم را ایفا می‌کند.
به علاوه قطعات و ایمپلنت‌های تولید شده از پلی یورتان معمولا حالت شفافی دارند؛ به همین خاطر با قرار گرفتن در برابر اشعه‌های مختلف و گاز اکسید اتیلن، استریل خواهند شد. برای اطلاع از قیمت مواد پلی اورتان می‌توانید بر روی لینک درج شده کلیک کنید. این پلیمر جدید نسبت به انواع چربی‌ها نیز مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد؛ به همین خاطر از آن در ساخت ظرف‌های مخصوص دستگاه‌های خونی، عروق مصنوعی، پروتزها، دریچه‌های مصنوعی قلب، پانسمان‌های مخصوص جراحی و دیگر تجهیزات پزشکی استفاده می‌شود.
علت این کاربرد زیاد را می‌توان استحکام نسبتا زیاد پلی یورتان نسبت به دیگر پلیمرها دانست. با این حال این پلیمر در ساخت همه پروتزها از جمله پروتزهای قلبی و عروقی کارآمد نبوده و نمی‌توان از آن استفاده کرد؛ چراکه می‌تواند باعث به وجود آمدن لخته در قلب افراد شود.
تقریبا تمام ایمپلنت‌های جایگزین در زانو و همچنین بسیاری از ایمپلنت‌های جایگزین مفصل ران حاوی پلی اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا هستند؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم که این پلاستیک معروف برای ایجاد بالشتک و همچنین حرکت ضروری است. چراکه یک پلیمر مصنوعی متخلخل بوده که از نظر بیولوژیکی خنثی است و در بدن تجزیه نمی‌شود. بیشترین استفاده از پلی اتیلن در ساخت ایمپلنت دندان است؛ اما انواع آن با چگالی بالا برای بازسازی استخوان‌های فک و جمجمه نیز به کار می‌آیند. شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت پلی اتیلن چگالی بالا HDPE بر روی لینک درج شده کلیک کنید.
دانشمندان بر اساس تحقیقات طولانی مدت که در استرالیا انجام شد، تایید کردند که ایمپلنت‌های مفصل ران حاوی پلی اتیلن، به طور قابل توجهی خطر نیاز به جراحی مجدد بیمار پس از تعویض کامل مفصل ران را کاهش می‌دهند. از مشتقات مهم پلی اتیلن می‌توان به ماده‌ای به نام پلی اتیلن گلیکول اشاره کرد که در صنعت پزشکی نقش ملین را بر عهده داشته و می‌تواند حجم زیادی آب را در خود ذخیره کند. هایپر پلاست در زمینه فروش مواد پلی اتیلن در انواع مختلف فعالیت دارد و این محصولات را با بهترین قیمت به بازار ارائه می‌دهد.
پلی استایرن نمونه دیگری از پلیمرهاست که می‌توان در مبحث کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی از آن نام برد. این پلاستیک با داشتن ویژگی‌هایی مثل شفافیت زیاد، دمای ذوب پایین و سختی بالا از جمله موادی است که می‌توان از آن در ساخت محصولاتی از جمله بطری‌های آزمایشگاهی، باکس‌های مورد استفاده برای حمل دارو، لوله‌های آزمایشگاهی، کیت‌های آزمایشگاهی، ظروف بسته‌بندی شده و بسیاری ابزار دیگر استفاده کرد؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم که پلی استایرن در حوزه پزشکی بیشتر در ساخت تجهیزات مورد نیاز در آزمایشگاه‌ها کاربرد دارد. شما می‌توانید برای خرید انواع پلی استایرن با ما در هایپر پلاست تماس بگیرید.
پلیمر دیگری که می‌توان در لیست کاربرد مواد پلیمری در صنعت پزشکی به آن اشاره کرد، پلی کربنات است؛ این پلیمر همانند سیلیکون‌ها و پلی یورتان، با داشتن ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای مثل مقاومت در برابر حرارت، در ساخت تجهیزات پزشکی استفاده می‌شود. اما این ویژگی‌ها تنها به مقاومت بالا محدود نشده و شامل موارد دیگری مانند وزن کم، انعطاف بالا، شفافیت نسبتا خوب و استحکام در برابر ضربه نیز می‌شود. با وجود همه این خواص پلیمر پلی کربنات تنها در تولید تجهیزات پزشکی کاربرد ندارد و می‌توان از آن برای بسته‌بندی این محصولات نیز استفاده کرد. با این حال می‌توان مهم‌ترین نقش آن را ساخت ابزارهای جراحی به جای ابزارهای فلزی، سرنگ انسولین و فشار، لنزهای عینک و تجهیزات مورد استفاده در بسته‌بندی داروها دانست. برای اطلاع از قیمت مواد پلی کربنات بر روی لینک درج شده کلیک کنید.
پلی وینیل کلراید که با نام پی وی سی نیز شناخته می‌شود، از دیگر پلیمرهای پرکاربرد در تولید ابزارهای پزشکی است. این محصول به خاطر شفاف بودن، سازگاری بالا و همچنین قیمت مناسبی که دارد، اغلب در تولید لوازم آزمایشگاهی و پروتزهای مصنوعی بدن مانند قلب مصنوعی استفاده شده و تا به امروز نتیجه خوبی را در اختیار بیماران قرار داده است. شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت مواد PVC با ما در هایپر پلاست تماس بگیرید.
استفاده از پلیمرهای زیست پایدار و ناپایدار در صنعت پزشکی
در صنعت پزشکی علاوه بر پلیمرهای نام برده شده، پلیمرهای زیست محیطی نیز به خاطر داشتن خواصی مثل انعطاف، ضربه‌گیری، توانایی مقاومت در برابر پارگی، متراکم بودن و… استفاده دارند که از موارد مصرف آنها می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
- پلیمر پلی متاکریلات به منظور پرکننده استخوان‌ها
- پلیمر پلی اترکتون جهت استخوان‌سازی در ستون فقرات
- پلی اتیلن به عنوان پروتزهای جایگزین مفاصل
سخن پایانی
پلیمرها ساختار منحصر به فردی دارند و شبیه به دیگر مواد شیمیایی نیستند. همین خواص متعدد سبب شده تا امروزه آنها کاربرد بسیار وسیعی در صنایع مختلف داشته باشند و محصولات زیادی بر پایه پلیمر تولید شود. صنعت پزشکی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با پیشرفت فناوری ساخت، بسیاری از تجهیزات و لوازم در این حوزه به کمک پلیمرها ساخته می‌شوند. پلیمرهایی مانند پلی اتیلن، پلی یورتان، سیلیکون‌ها، پلی استایرن، پلی کربنات و PVC با توجه به توضیحاتی که دادیم، از جمله پلیمرهای پرکاربرد در صنعت پزشکی هستند که در ساخت پروتزهای مصنوعی، اعضای مصنوعی بدن، تجهیزات جراحی، نخ بخیه، ظروف نگهداری خون و سرم، لوله‌های آندوسکوپی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارند.
سوالات متداول
چه پلیمری اغلب برای ساخت ایمپلنت‌های پزشکی استفاده می‌شود؟
پلی اتیلن را می‌توان یکی از رایج‌ترین پلیمرهایی دانست که اغلب در تولید ایمپلنت‌های پزشکی به کار می‌رود؛ زیرا یک پلیمر مصنوعی متخلخل بوده که از نظر بیولوژیکی خنثی است و در بدن امکان تجزیه آن وجود ندارد.
چه پلیمرهایی معمولا در منسوجات پزشکی کاربرد دارند؟
فراهم کردن شرایط سازگاری با استریلیزاسیون، محدوده ضد استاتیک، مقاومت در برابر خزش و خوردگی، دوام در شرایط حرارتی، استحکام دی الکتریک، نرخ اصطکاک و زیست سازگاری برای انتخاب پلیمر مناسب و مواد ترموپلاستیک منحصر به فرد در این بازار ضروری است.
در زمان انتخاب مواد پلیمری برای صنعت پزشکی باید به چه نکاتی توجه کرد؟
فراهم کردن شرایط سازگاری با استریلیزاسیون، محدوده ضد استاتیک، مقاومت در برابر خزش و خوردگی، دوام در شرایط حرارتی، استحکام دی الکتریک، نرخ اصطکاک و زیست سازگاری برای انتخاب پلیمر مناسب و مواد ترموپلاستیک منحصر به فرد در این بازار ضروری است.
